Poznaj katolickie skarby w serii Wakacje w Norwegii, część I:
KORZENIE ŚWIĘTEGO OLAFA: Pierwszy kościół w Garmo został zbudowany ok. 1021 r. Olaf Haraldsson (św. Olaf) udał się w chrześcijańską podróż przez Gudbrandsdalen, a Torgeir Gamle w podziękowaniu za zbudowanie kościoła na swojej farmie rybackiej otrzymał od króla prawo do połowów na jeziorze Tesse. 30 lipca 1921 r. zrekonstruowany kościół klepkowy Garmo został ponownie otwarty w Maihaugen. Jeśli odwiedzisz Maihaugen, zatrzymaj się również w domu Sigrid Undset w Bjerkebæk i w domu Bjørnstjerne Bjørnsonsa w Aulestad. Zdjęcie: NTB, Marianne Løvland
Obostrzenia pandemiczne sprawiają, że wiele osób nastawia się na spędzenie kolejnych wakacji w Norwegii. Ale nie martw się: istnieje wiele ciekawych „katolickich” miejsc do odwiedzenia. Oto trzy z nich.
W czerwcu katolsk.no zaprezentuje 7 atrakcji turystycznych, wybranych przez znanych katolików. W pierwszym artykule Nikoline Myklevik, przewodnicząca NEK, o. Arne Fjeld z klasztoru dominikanów oraz Stephen Trotter, sekretarz generalny NUK, zaproponowali Bjerkebæk, baronię Rosendal i parafię Świętej Rodziny.
1. Bjerkebæk, dom Sigrid Undset
DOM PISARKI: Bjerkebæk składa się z kilku budynków: „Røssum” i „Dalseg”, który był domem Sigrid Undset od 1919 roku, oraz „Gjestehuset” (domu dla gości), będącego przybudówką w ogrodzie. Miejsce jest obecnie przeznaczone dla zwiedzających; znajduje się tu sklep muzealny, sala wykładowa i kawiarnia. Zdjęcie: Nikoline Myklevik.
Nikoline Myklevik, przewodnicząca (NEK - Norges eldre katolikker - Norweskich Starszych Katolików)
1. – Jakie miejsce poleciłabyś norweskim katolikom jako cel podróży tego lata?
– W tym roku polecam norweskim katolikom spędzenie wakacji w Lillehammer.
2. – Dlaczego uważasz, że jest to dobre miejsce na wartościowe katolickie wakacje?
- W Lillehammer można odwiedzić między innymi Bjerkebæk i Maihaugen. W pobliżu, w Gausdal, znajduje się również wspaniała farma Bjørnstjerna Bjørnssona, Aulestad. Sigrid Undset mieszkała w Bjerkebæk od roku 1921 aż do swojej śmierci w 1949. Nie było jej tu tylko w czasie II wojny światowej, kiedy przebywała w USA.
Warto również pospacerować po Maihaugen, aby doświadczyć spotkania z historią. Siedzenie w kościele klepkowym Garmo z drugiej połowy XI wieku to szczególne przeżycie: to tutaj Norwegowie od pokoleń odprawiają Mszę św. - w katolickim kraju - mówi Myklevik, dodając, że w kościele NMP w dni powszednie: w środy, czwartki i soboty odprawiane są popołudniowe Msze św. Natomiast w niedziele są odprawiane Msze niedzielne.
LITERATURA KATOLICKA: Sigrid Undset przy biurku w Bjerkebæk. Zdjęcie: Alvilde Torp
3. – Dobrze znasz te miejsca? Jak tam jest?
- Odwiedzam je systematycznie, odkąd mieszkam w Lillehammer, i nigdy się nie nudzę. Za każdym razem jest coś nowego do odkrycia! Jeśli nie byłeś jeszcze w tym miejscu, tego lata MUSISZ wybrać się w okolice Lillehammer, aby poznać tę część norweskiej - i katolickiej historii!
W Bjerkebæk przewodnicy opowiadają o życiu Undset: dzieciństwie, młodości, małżeństwie z Andersem Svarstadem, kiedy konwertowała do Kościoła katolickiego oraz o tym, jak otrzymała literacką Nagrodę Nobla w 1928 roku za trylogię historyczną Wianek, Żona i Krzyż o Krystynie córce Lavrasa. Miło jest przejść się po pokojach w Bjerkebæk, gdzie mieszkała z dziećmi i gdzie pisała swoje książki. Nie mniejsze wrażenie robi spacer po pięknym ogrodzie, z którego pisarka była tak dumna. W Maihaugen można spacerować samotnie, ale dobrze jest zdecydować się na wycieczkę z oprowadzaniem przez przewodnika po starych budynkach.
4. – Czy jest coś specjalnego, na co warto zwrócić uwagę, kiedy tam pojedziesz?
– Dobrze się baw i korzystaj!
5. – Jaką literaturę poleciłabyś na ten wyjazd? Coś do refleksji?
– Co powiesz na lekturę trylogii Krystyna, cóka Lavrasa i/lub Olaf, syn Auduna autorstwa Sigrid Undset? Albo biografię Menneskenes hjerter - Sigrid Undset, en livshistorie (Ludzkie serca - Sigrid Undset , historia życia - książka nie tłum. na język polski - przyp. tłum.) Tordisa Ørjasætera?
Znajdź więcej informacji o:
Zabierz w podróż ze sobą książki S. Undset wydane przez wydawnictwo St. Olav
2. Baronia Rosendal
BOGATA HISTORIA: Baronia Rosendal znajduje się w obecnej gminie Kvinnherad, w województwie Hordaland. Baronia była jedyną w Norwegii i została założona w 1678 r. przez króla Danii i Norwegii Christiana V. Sam zamek został ukończony w 1665 r., a dziś jest muzeum, po którym oprowadza zwiedzających przewodnik, koncertami, wykładami, teatrem, wystawami sztuki, zakwaterowaniem i wyżywieniem. Zdjęcie: NTB, Marianne Løvland
Ojciec Arne Fjeld, klasztor św. Dominika
1. – Jaka jest Twoja propozycja podróży tego lata dla norweskich katolików?
– Odpowiednim miejscem wakacyjnym dla katolików - i nie tylko - może być Rosendal w Hardanger.
2. – Dlaczego uważasz, że to miejsce może być odpowiednie na spędzenie interesujących, katolickich wakacji?
– Wiejska parafia nazywa się Kvinnherad, a kościół parafialny z bielonego kamienia pochodzi ze średniowiecza. Jest on wysoko położony, co sprawia, że jest tam piękny widok na Hardangerfjord. Świątynia zachowała swój katolicki charakter.
Wyjątkowe widoki oferuje też baronia Rosendal, mały biały zamek z przeszklonym czarnym dachem, w symetrycznym ogrodzie, różanym otoczonym dzikimi górami z dużymi wodospadami.
KRÓLEWSKA ATMOSFERA: Leif Ove Andsnes prowadzi koncert dla królowych Małgorzaty i Sonji po otwarciu wystawy „Z gór i wybrzeży” w Baronii w Rosendal w 2015 roku. Zdjęcie: NTB, Marit Hommedal
3. – Odwiedziłeś to miejsce, jak tam jest?
– Pięknie! W zamku znajduje się nawet „dziki” ogród z mchem, torfowiskiem i fontanną z figurką ropuchy. Baronia należy obecnie do Uniwersytetu Oslo i ma „gospodarstwo hodowlane” z pensjonatem. Znajdziesz tu herbaciarnię, sklepik muzealny z pocztówkami, herbatą i włoskimi mydłami. Baronia ma między innymi „pokój Pompejów” ze ścianami z terakoty, oczywiście z czasów, kiedy było to modne.
Para zarządzająca baronią organizuje koncerty na dziedzińcu i wystawy malarstwa. Leif Ove Andsnes jest dyrektorem artystycznym Festiwalu Muzyki Kameralnej Rosendal (Rosendal Kammermusikkfestival). W 2019 roku miał tu swoją wystawę zatytułowaną Tilegnet katolik Svein Johansen. Wśród obrazów znajdziemy zarówno Syna Człowieczego, jak i Pietę.
Populacja Rosendal obejmuje rodziny katolickie. Bergeńczycy pamiętają Emily Holm, która była sekretarką parafii św. Pawła. Ostatnio burmistrzem gminy był katolik.
4. – Czy jest coś specjalnego, na co warto zwrócić uwagę, kiedy tam jedziesz?
– Sam przez wiele lat byłem gościem u rodziny w Rosendal. Jeśli nie masz tyle szczęścia, upewnij się, że posiadasz wystarczająco dużo pieniędzy, ponieważ nic nie jest tam zbyt tanie…
5. – Jaką literaturę poleciłbyś na wyjazd? Coś do refleksji?
– W ramach przygotowań można znaleźć na NRK film Herskapelig Toppen Bech, która odwiedziła baronię Rosendal, i która pokazuje m.in. nakryte stoły. Zapraszamy!
3. Parafia Świętej Rodziny w Storfjord (Lofoty)
OD DUŻEGO GOSPODARSTWA DO KOŚCIOŁA: „W środku Lofotów znajduje się stuletnia farma Storfjord, największa w okolicy, siedem kilometrów od Stamsund i w takiej samej odległości od Leknes. Mieszkali tu katolicy. Podczas jednej ze swoich licznych podróży przybył tam ksiądz Johannes Starke, i 16 października 1933 r. odprawił na Lofotach pierwszą znaną Mszę po reformacji. Przez całe następne lato prowadzono negocjacje w sprawie zakupu gospodarstwa i 18 sierpnia 1935 roku odbudowany 200-letni budynek główny mógł być poświęcony na siedzibę parafii Świętej Rodziny. Do budynku dobudowano kilka pomieszczeń. Powstały nowa stodoła, a także zamkowy salon” - pisze Mgr. Torbjørn Olsen o początkach parafii Świętej Rodziny. Zdjęcie: Stephen Trotter
Stephen Trotter, sekretarz generalny Młodych Katolików Norwegii (NUK – Norweskich Młodych Katolików)
1. – Jakie miejsce na letni wypoczynek poleciłbyś norweskim katolikom?
– W zeszłym roku odwiedziłem parafię Świętej Rodziny w Storfjord (na Lofotach) i pomyślałem, że to niedoceniana perła w katolickim krajobrazie Norwegii. Może to być oczywiste dla katolików z Północy, ale dla nas na południu jest to miejsce mniej znane. To stare gospodarstwo rolne z ok. 20 miejscami noclegowymi, więc można tu przenocować i zwiedzać stąd Lofoty. Pokoje rezerwujesz, dzwoniąc do administratora parafii o. Erharda Osmantzika MSF
2. – Dlaczego uważasz, że to odpowiednie miejsce na ciekawe wakacje dla katolików?
– Przede wszystkim dlatego, że mieszkasz obok kościoła, dzięki czemu podczas pobytu można uczestniczyć we Mszy, lub znaleźć spokój i czas na modlitwę. Znajduje się tam również piękny ołtarz.
3. – Odwiedziłeś to miejsce, jak tam jest?
– Byłem tam pod koniec dość długiej podróży po Norwegii, więc fajnie było móc poświęcić kilka dni na relaks i naładowanie baterii, zanim zawróciłem na południe i wróciłem do domu. Warunki są proste, jednak jest tam przytulnie.
4. – Czy jest coś specjalnego, na co warto zwrócić uwagę, kiedy tam pojedziesz?
– To jest na Lofotach, więc bądź przygotowany na każdą pogodę.
NOCLEGI DLA 20 OSÓB: Tradycyjne północnonorweskie gospodarstwo posiada prawdziwy
kościół katolicki i kilka sypialni.
Zdjęcie: Arkitekturguide for Nord-Norge og Svalbard, Inger Helen Unstad .
5. – Jaką literaturę poleciłbyś na ten wyjazd? Coś do refleksji?
– Bardzo lubię Terry'ego Pratchetta - pisał znakomitą satyrę i krytykę społeczną w swoich książkach o Świecie Dysku. Z pozoru książki te mogą wyglądać jak czysta fantazja, ale należałoby długo szukać autora, który pisał równie głęboko, jak on na ważne tematy i robił to w tak niesamowicie przystępny sposób. Jeśli chcesz podjąć wyzwanie, ale nie masz czasu na przeczytanie wszystkich 40+ książek, to polecam Pomniejsze bóstwa. Humor, krytyka religii i głębokie refleksje są zebrane w jedną, małą książeczkę i połączone z dobrą historią, która może bawić zarówno młodych, jak i starszych (choć część humoru jest chyba dostępna tylko dla dorosłych - ja odkrywam coś nowego za każdym razem, gdy czytam jego książki!).
Dowiedz się więcej o parafii Świętej Rodziny
Dowiedz się więcej o gospodarstwie Storfjord (ang.)
Znajdź godziny Mszy św. w parafii i informacje kontaktowe
Czytaj więcej na katolsk.no po polsku:
Wakacje w Norwegii 2020. Część 1: Pielgrzymka do Hamar
Wakacje w Norwegii 2020. Część 2: Pielgrzymka do Trondheim
Wakacje w Norwegii 2020. Część 3: Oslo - pielgrzymka do Margaretakirken
Wakacje w Norwegii 2020. Część 4: Stiklestad